Mảnh đất của cội nguồn của dân tộc
Việt Trì đang sở hữu rất nhiều tiềm năng, lợi thế trong phát triển du lịch. Nhắc đến Việt Trì, đầu tiên là nhắc đến quần thể di tích đền Hùng – biểu tượng cội nguồn của dân tộc. Quần thể di tích đền Hùng là một khu di tích lịch sử thuộc xã Hy Cương, thành phố Việt Trì. Ngoài là nơi thờ tự, ghi nhớ công ơn của các bậc Hùng Vương đã có công dựng nước, vùng đất linh thiêng này còn được xem là kinh đô, trung tâm của nước Văn Lang xưa kia – nơi các vua Hùng đã đóng đô, đặt những viên gạch đầu tiên cho tiến trình ngàn năm văn hiến của dân tộc Việt Nam.
Bắt đầu từ năm 2007, Quốc hội có quyết định vào ngày mùng 10 tháng 3 âm lịch hàng năm trở thành Quốc lễ của cả nước, theo đó người lao động được nghỉ và hưởng nguyên lương. Quyết định này càng khẳng định tầm quan trọng, nâng cao đạo lí “uống nước nhớ nguồn”, hướng về tổ tiên, nguồn cội của dân tộc Việt Nam. Hàng năm, đến ngày Giỗ Tổ Hùng Vương - Lễ hội Đền Hùng, hàng triệu người con trên khắp mọi miền Tổ quốc và kiều bào ở nước ngoài đã hành hương về Đất Tổ thắp nén tâm nhang, tri ân công đức các Vua Hùng đã có công dựng nước.
Bên cạnh đó, Việt Trì còn là vùng đất có nhiều di chỉ khảo cổ, di tích lịch sử, danh lam gắn liền thời đại các Vua Hùng và công cuộc giữ gìn, bảo vệ, xây dựng đất nước, với hàng trăm lễ hội mang nét văn hóa đặc trưng vùng đất Tổ. Rất nhiều các lễ hội dân gian và cũng có nhiều các lễ hội mới được hình thành trong quá trình hội nhập, phát triển... mà do chính người dân là chủ thể thực hiện việc gìn giữ, phục dựng, tiếp thu, chắt lọc và tổ chức hoạt động. Cùng với đó, từ khi “Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương” và “Hát Xoan Phú Thọ” được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại càng tạo điều kiện để Việt Trì trở thành điểm đến của đông đảo du khách khắp mọi miền đất nước.
Anh Nguyễn Xuân Trường - khách du lịch tỉnh Hải Dương cho biết : “Năm 2016 là là lần đầu tiên tôi đến Việt Trì. Quả thực, tôi rất bất ngờ trước vẻ đẹp của cảnh quan, các công trình kiến trúc và nhất là sự trong lành, sạch đẹp của môi trường nơi đây. Thành phố Việt Trì không chỉ là nơi giao nhau của ba dòng sông lớn, nổi tiếng là một vùng sơn thủy hữu tình, là nơi tích tụ linh khí của đất Việt thời kỳ Văn Lang – Âu Lạc. Sự hòa quyện giữa thiên nhiên và những nét đặc sắc của văn hóa đã làm say đắm lòng người”. Còn bà Nguyễn Thị Vinh, 75 tuổi (Hà Nam ) rất phấn khởi, nói rằng: “Mặc dù tuổi cao nhưng năm nào tôi cũng về đây để thắp hương tổ tiên và cầu mong những điều tốt lành cho con cháu”...
Gần đây, để phát triển du lịch theo hướng hiện đại, chuyên nghiệp hơn, Việt Trì đã vừa xây dựng “City tour Việt Trì”. Du khách có thể chọn một trong các tour: Khu di tích lịch sử đền Hùng – miếu Lãi Lèn, đình Hùng Lô, bảo tàng Hùng Vương – trung tâm thương mại Vincom; Khu di tích lịch sử đền Hùng – bảo tàng Hùng Vương – đình Hùng Lô – đình Thét – làng rau Tân Đức; quần thể di tích đền chùa Tam Giang – bảo tàng Hùng Vương – Khu di tích lịch sử đền Hùng – miếu Lãi Lèn – đình Hùng Lô.
“Tôi được biết sản phẩm du lịch “City tour Việt Trì” được xây dựng dựa trên các điểm đến nổi bật của tỉnh Phú Thọ. Các sản phẩm du lịch này đã giúp du khách được trải nghiệm mang tính chiều sâu về văn hóa, tín ngưỡng tâm linh thờ Hùng Vương, thưởng thức hát xoan và đời sống cư dân vùng đất Tổ”. Anh David Nguyễn, kiều bào Mỹ chia sẻ.
Phát triển du lịch phải tương xứng với tiềm năng
Bà Phạm Thị Thu Hương, Phó Chủ tịch UBND thành phố Việt Trì cho biết: Theo số liệu kiểm kê di sản văn hóa năm 2015, Việt Trì có 163 di sản văn hóa, trong đó: có 111 di sản văn hóa vật thể và 52 di sản văn hóa phi vật thể. Cùng với đó, các công trình tôn giáo, tín ngưỡng, làng nghề truyền thống vẫn được duy trì và hoạt động khá hiệu quả. Hàng năm, tỷ lệ khách du lịch tăng cao (bình quân từ 10-14%). Năm 2016, lượng khách tham quan đạt hơn 8 triệu khách, lượng khách lưu trú đạt 295 nghìn lượt khách (trong đó khách quốc tế đạt 5,5 nghìn lượt khách). Doanh thu dịch vụ du lịch đạt khoảng trên 800 tỷ đồng.
Hiện nay, loại hình du lịch phổ biến nhất của Thành phố Việt Trì là du lịch văn hóa tâm linh, trải nghiệm. Thành phố Việt Trì đã phối hợp với Trung tâm xúc tiến du lịch của tỉnh, các trung tâm lữ hành khai thác đưa khách đến với 9 điểm du lịch của thành phố. Và đặc biệt, sau khi công bố 3 tua du lịch City tuor Việt Trì thì lượng khách đã đến nhiều hơn. Các tuyến du lịch nội thành và liên huyện cũng được các trung tâm lữ hành đưa vào khai thác và sử dụng. Thực tế, việc phát triển sản phẩm du lịch đã thu được những kết quả đáng khích lệ. Chỉ tính riêng năm 2016, ngoài Lễ hội Đền Hùng, điểm du lịch văn hóa đình Hùng Lô đã đón gần 80 đoàn với trên 2500 lượt khách du lịch.Tuy nhiên, theo số liệu thống kê doanh thu về hoạt động du lịch trên địa bàn thành phố Việt Trì trong những năm qua thì tỉ lệ khách du lịch đến với Việt Trì ngày càng tăng, tuy nhiên, tỉ lệ khách lưu trú và số ngày lưu trú chưa được cao, bình quân chỉ đạt 1,1 ngày.
Theo bà Nguyễn Thị Thu Hiền, Trưởng phòng Văn hóa-Thông tin thành phố Việt Trì cho biết: Mặc dù tiềm năng, lợi thế là vậy nhưng Việt Trì chưa hình thành rõ nét các sản phẩm du lịch; sản phẩm lưu niệm đặc trưng, độc đáo riêng của thành phố Việt Trì gắn với di tích, giá trị thời đại Hùng Vương còn thiếu. Hoạt động kinh doanh du lịch vẫn mang tính tự phát, thời vụ; công tác tuyên truyền, quảng bá, xúc tiến thu hút đầu tư vào phát triển du lịch còn chưa hiệu quả…
Để du lịch tiếp tục là ngành kinh tế mũi nhọn, là bước đột phá then chốt trong phát triển kinh tế xã hội theo tinh thần Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thành phố lần thứ XX, nhiệm kỳ 2015- 2020, thành phố Việt Trì đang tiếp tục tập trung chỉ đạo thực hiện các hạng mục, chương trình dự án như Khu di tích lịch sử Đền Hùng, Công viên Văn Lang, Quảng trường Hùng Vương... Tiếp tục thực hiện xây dựng hạ tầng giao thông tới các khu, điểm du lịch trên địa bàn. Thành phố đang triển khai lập điều chỉnh quy hoạch , xác định rõ quy mô, diện tích các khu vực đất công trình di tích, văn hóa (đặc biệt là các công trình có liên quan đến Hát Xoan và các nghi lễ, lễ hội liên quan đến thời đại Hùng Vương) để bảo vệ và làm địa điểm phục dựng các lễ hội đặc sắc thu hút du lịch. Xây dựng đề án phục dựng lễ hội “Vua Hùng dạy dân cấy lúa” và lập hồ sơ khoa học trình Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xét duyệt là di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia…
Đồng thời, thành phố cũng đẩy mạnh các tour, tuyến du lịch, nâng cao năng lực về chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ quản lý, người làm du lịch tại các đơn vị, cơ sở kinh doanh du lịch, lưu trú; nỗ lực xúc tiến, quảng bá, ban hành chính sách hỗ trợ nghiên cứu, xây dựng sản phẩm du lịch, nâng cao sức cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường, tạo được những sản phẩm du lịch đặc trưng của quê hương đất Tổ…Thành phố phấn đấu đến năm 2017, lượng khách tham quan đạt 8,5 triệu khách, lượng khách lưu trú đạt 350 nghìn lượt khách (trong đó khách quốc tế đạt 6 nghìn lượt khách); doanh thu dịch vụ du lịch đạt khoảng trên 860 tỷ đồng.
Đặc biệt, khi thực hiện Đề án “Xây dựng Thành phố Việt Trì trở thành thành phố lễ hội về với cội nguồn của dân tộc Việt Nam” sẽ càng là điều kiện thuận lợi để du lịch Việt Trì cất cánh cùng dòng chảy hội nhập.