Thu phí không dừng (ETC) đã được triển khai ở các trạm thu phí tại Việt Nam trong vài năm trở lại đây. Đây là hình thức ứng dụng công nghệ thông tin trong lĩnh vực giao thông và được cho là bước đột phá trong việc hình thành giao thông thông minh. Theo đó, tất cả các phương tiện muốn lưu thông qua các trạm ETC sẽ phải gắn trên xe thẻ định danh phương tiện E-tag (thường được gắn trên kính hoặc đèn xe).

Cùng với đó, chủ xe sẽ được mở một tài khoản giao thông để người sử dụng có thể chuyển tiền vào. Khi đi qua trạm thu phí, các phương tiện cơ giới sẽ được nhận diện tự động qua thẻ E-tag. Sau khi đọc được thông tin, tiền phí qua trạm sẽ được trừ thẳng vào tài khoản của chủ phương tiện, tài xế có thể qua trạm thu phí mà không phải dừng lại để mua vé - nộp tiền theo cách thức như hiện nay.

Đã triển khai dán thẻ E-tag cho các phương tiện giao thông từ năm 2017, ông Nguyễn Văn Tập - Giám đốc Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới số 1901V đánh giá: “Việc sử dụng dịch vụ thu phí đường bộ theo hình thức tự động không dừng mang lại các lợi ích thiết thực như: Giảm ùn tắc giao thông khi qua trạm thu phí; khách hàng không phải dừng xe để mua vé và có thể chạy bình thường qua trạm với tốc độ từ 40 - 50km/h nhằm tiết kiệm thời gian, chi phí nhiên liệu, nhất là đối với xe có tải trọng lớn, xe có cường độ qua lại các trạm nhiều lần trong ngày”.

Ông Nguyễn Đức Trung, chủ doanh nghiệp kinh doanh vận tải ở thị trấn Phong Châu, huyện Phù Ninh cho biết: Tôi đã thực hiện việc dán thẻ E-tag theo quy định trên 5 xe vận tải hành khách của đơn vị cách đây một năm và thường xuyên chở khách đi các tỉnh trong cả nước. Thủ tục gắn thẻ E-tag rất nhanh gọn và không tốn chi phí cho lần đầu lắp đặt thiết bị. Tôi rất yên tâm vì dịch vụ này sẽ giúp minh bạch hoạt động thu phí đường bộ của các doanh nghiệp”.

Tuy nhiên theo Tổng cục Đường bộ, tới tháng 9/2019, Dự án thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ tự động không dừng giai đoạn 1 mới lắp đặt tại 29/44 trạm thu phí, 160/620 làn trên cả nước. Trên địa bàn tỉnh chưa có trạm thu phí nào triển khai hình thức này. Cơ sở hạ tầng chưa đồng bộ khiến các chủ phương tiện chưa nhận thấy tác động rõ nét của hình thức thu phí mới, nhiều người dân còn băn khoăn.

Ông Trần Xuân Hồng, phường Nông Trang, nhân viên của một doanh nghiệp kinh doanh vận tải hành khách tại thành phố Việt Trì chia sẻ: Khi đi qua trạm thu phí không dừng, tiền bị trừ vào tài khoản của các chủ xe, tuy nhiên chúng tôi vẫn phải in hóa đơn ra giấy rồi kê khai, báo cáo với doanh nghiệp mới được thanh toán. Ngoài ra, việc thu phí tự động hiện nay không triển khai đồng bộ trên cả nước, khiến tài xế cảm thấy bất tiện. Việc kết nối tài khoản ngân hàng với tài khoản giao thông chưa được thực hiện, muốn dùng dịch vụ phải chuyển tiền trước vào tài khoản giao thông, nhưng không được tính lãi. Do đó, các tài xế xe của đơn vị vẫn chủ yếu sử dụng tiền mặt để trả khi qua các trạm thu phí.

Trước thực trạng nhiều người dân chưa “mặn mà” với hình thức thu phí mới, các cơ quan chức năng của tỉnh đang đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền, vận động nâng cao nhận thức cho người dân, giúp người dân hiểu rõ hơn lợi ích của việc sử dụng dịch vụ này. Từ đó chủ động đến các cơ sở đăng kiểm thực hiện dán thẻ E-tag.

“Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới số 1901V đã tích cực giới thiệu, hỗ trợ cho các chủ phương tiện để thực hiện dán thẻ E-tag và sử dụng dịch vụ, nỗ lực thực hiện mục tiêu thu phí tự động hoàn toàn vào cuối năm nay” - Giám đốc Trung tâm Nguyễn Văn Tập cho biết thêm.

Về phía các đơn vị đang triển khai thu phí tại các trạm BOT trên địa bàn tỉnh như Công ty cổ phần BOT Cầu Việt Trì, Công ty TNHH BOT Phú Hà, Công ty TNHH BOT Hùng Thắng Phú Thọ đều đồng thuận với chủ trương của Chính phủ về việc triển khai thu phí không dừng tại các trạm thu phí nhằm hiện đại hóa công nghệ thu phí; góp phần giảm thanh toán bằng tiền mặt; tăng cường minh bạch hóa trong hoạt động thu phí; đặc biệt sẽ đảm bảo an ninh trật tự và tránh nguy cơ xảy ra ùn tắc giao thông tại khu vực trạm thu phí. Song song với việc tháo gỡ các vướng mắc, đơn vị đang nỗ lực hoàn thành việc lắp đặt thu phí không dừng đối với các trạm thu phí theo lộ trình.

Thực tế trong quá trình thực hiện cũng như kinh nghiệm các nước đã triển khai hệ thống ETC cho thấy, việc chuyển đổi từ thu phí một dừng thành không dừng cần thời gian và lộ trình. Bên cạnh sự phối hợp của các đơn vị thu phí, đơn vị cung cấp dịch vụ, rất cần sự đồng tình ủng hộ của người tham gia giao thông để hoàn thành mục tiêu thu phí không dừng vào cuối năm 2019.