Cây xanh có tác động cải thiện điều kiện khí hậu trong môi trường bê tông, kính hóa, ô nhiễm giao thông khói bụi nhà máy… bằng cơ giữ độ ẩm không khí, tránh bức xạ trực tiếp và đặc biệt là hấp thụ CO2, nhả khí Oxy cho con người. Vì vậy cây xanh đúng nghĩa là “lá phổi của thành phố”. Cây xanh tạo cảnh quan sinh động cho không gian thành phố, tạo những nét nhấn cho kiến trúc cảnh quan.
Vì lẽ đó Nhà nước đã có hẳn một nghị định của Chính phủ về quản lý cây xanh đô thị và có tiêu chuẩn Quốc gia về cây xanh sử dụng công cộng trong các đô thị, UBND tỉnh cũng đã ban hành quyết định về nội dung này để triển khai trong tỉnh, với thành phố Việt Trì cây xanh đô thị có vai trò đặc biệt quan trọng. Ở đây chúng tôi muốn nhấn mạnh cụm từ “Đặc biệt quan trọng”, bởi lẽ ngoài các đặc điểm, chức năng chung của một đô thị, thì Việt Trì còn có đặc điểm riêng do yếu tố lịch sử để lại. Với quá trình phát triển thành phố lễ hội cội nguồn, việc sử dụng cây xanh đô thị với vai trò cải thiện môi trường sống, tạo cảnh quan đô thị phải là một trong những giải pháp ưu tiên mà thành phố Việt Trì phải tính đến.
Qua nghiên cứu các văn bản quy định, có thể thấy Việt Trì là đô thị loại 1, nhưng chưa đủ tiêu chí cây xanh đô thị ở cả hai nội hàm: Các thiết chế của cây xanh đô thị như: Vườn hoa, công viên cây xanh… cũng như tiêu chuẩn về diện tích cây xanh/người và quy cách trồng cây xanh trong đô thị.
Trong các dự án phát triển đô thị, diện tích dành cho vườn hoa, công viên cũng chưa được đặt ra đúng tầm, nhiều dự án xây dựng, khu đô thị không có đủ quỹ đất dành cho nội dung này. Bên cạnh đó ý thức của người dân và công tác quản lý Nhà nước theo nghị định Chính phủ đối với cây xanh đô thị cũng có mặt hạn chế.
Nhiều tuyến phố, vỉa hè do nhu cầu kinh tế, cây xanh bị xâm hại, thậm chí đổ bê tông sát gốc (theo quy định phải đảm bảo kích thước đất trống mỗi chiều 1,2m/cây). Toàn bộ cảnh quan cây xanh tại các tuyến phố chính trong thành phố, cũng chưa có dãy cây xanh nào là đặc trưng, là điểm nhấn để lại ấn tượng đối với du khách. Tại các cơ quan công sở, trường học bệnh viện cũng chưa có điểm nào có mật độ, chủng loại cây xanh khả dĩ mang đặc trưng của thành phố ngã ba sông. Đặc biệt tại các vị trí nhạy cảm về môi trường (các nhà máy, xí nghiệp xung quanh khu công nghiệp chưa được quan tâm, nghiên cứu trồng các dải cây xanh ngăn cách với mật độ dày và chủng loại cây thích hợp có thể hút được khí độc và kim loại nặng…).
Do đó để đô thị Việt Trì thêm xanh, hướng tới mục tiêu trở thành thành phố lễ hội về với cội nguồn cần rà soát quy hoạch lại các quỹ đất ở từng khu, phường để có thể tận dụng làm vườn hoa, trồng cây xanh.
Nghiên cứu xác định các loại cây, giống cây phù hợp với chức năng cảnh quan sinh thái môi trường để khuyến cáo người sử dụng phù hợp như cây xanh công viên, công sở, trường học, bệnh viện… Trên cơ sở đó xây dựng vườn ươm để có đủ khả năng cung cấp theo yêu cầu. Tiếp tục nghiên cứu để xây dựng các tuyến đường có rặng cây xanh bóng mát mang tính đặc trưng của Phú Thọ. Trong quá trình xây dựng cần khẩn trương trồng các vành đai cây xanh quanh Công viên Văn Lang, Khu công nghiệp Thụy Vân, Khu công nghiệp Nam Việt Trì. Tăng cường công tác quản lý Nhà nước về lĩnh vực này. Trước mắt thực hiện nghiêm túc nghị định của Chính phủ về quản lý cây xanh đô thị. Phát động rộng rãi phong trào xã hội hóa trong nhân dân về trồng, chăm sóc, bảo vệ cây xanh đô thị.