Trường THCS Văn Lang được thành lập từ năm 1989, tiền thân là trường Chuyên cấp II Việt Trì. Từ năm 2003 trường mang tên: Trường THCS Văn Lang. Qua quá trình hình thành và phát triển vượt qua bao nhiêu khó khăn, với quyết tâm thi đua dạy tốt và học tốt, thầy và trò đã và đang khẳng định vị trí của mình trong hệ thống giáo dục THCS tỉnh nhà, góp phần chắp cánh những ước mơ hoài bão để đào tạo nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài cho đất nước. Từ những lớp học tường đất, mái rạ đơn sơ, nay đã được thay thế bằng những dãy nhà cao tầng khang trang, những phòng học bộ môn hiện đại, cảnh quan môi trường sach đẹp, an toàn.
Hòa chung trong không khí phát triển của đất nước, nhà trường đã mạnh dạn đổi mới với những mục tiêu và giải pháp phù hợp, bằng việc đánh giá đúng, đánh giá thực chất chất lượng dạy và học. Đội ngũ lãnh đạo nhà trường dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, năng động, sáng tạo đưa mọi hoạt động vào kỉ cương nề nếp, lấy đó làm tiền đề cho các hoạt động giáo dục toàn diện. Trên cơ sở mở rộng dân chủ, thực hiện công khai, công bằng nhà trường đã đưa các thầy cô giáo và các em học sinh thực sự tham gia vào quá trình giáo dục và tự giáo dục. Bên cạnh đó là việc tích cực xây dựng cơ sở vật chất , tạo điều kiện tốt nhất để nâng cao chất lượng dạy học.
Nhận thấy nhiệm vụ xây dựng và duy trì trường Văn Lang thành cơ sở giáo dục chất lượng cao là một trong những mốc quan trọng trong quá trình xây dựng và trưởng thành của nhà trường, Ban lãnh đạo đã triển khai những nội dung cụ thể trong Cấp ủy, chi bộ Đảng, Ban giám hiệu và toàn thể cán bộ, giáo viên, công nhân viên trong Hội đồng giáo dục nhà trường, với quyết tâm hành động để thực hiện tốt nhiệm vụ được giao. Nhà trường thực hiện nghiêm túc nội dung chương trình, kế hoạch giảng dạy, luôn đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính chủ động sáng tạo của học sinh. Chất lượng giảng dạy ngày càng nâng cao, kết quả giờ dạy xếp loại khá, giỏi đạt 100%, tất cả các giờ học đều được ứng dụng công nghệ thông tin hợp lý, có hiệu quả. 100% giáo viên tổ chức dạy học phân hoá theo năng lực của học sinh dựa theo chuẩn kiến thức, kỹ năng của chương trình giáo dục cấp THCS, chủ động thiết kế bài giảng linh hoạt, khoa học, sắp xếp hợp lý các hoạt động của giáo viên và học sinh; phối hợp tốt giữa làm việc cá nhân và theo nhóm. Ngoài ra, Nhà trường đã triển khai và thực hiện có hiệu quả ba cuộc vận động lớn của ngành GD&ĐT. Thực hiện tốt quy định về đạo đức nhà giáo và cuộc vận động “Mỗi thầy giáo, cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo”, triển khai và thực hiện tốt cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh ”; Triển khai và thực hiện có hiệu quả phong trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”.
Với phương châm “Dạy tốt, học tốt, chất lượng thật”, Ban giám hiệu nhà trường không ngừng chỉ đạo việc đổi mới phương pháp dạy và học, quan tâm tới từng đối tượng học sinh, để các em chủ động trong lĩnh hội kiến thức, tránh tình trạng học thụ động, áp đặt. Việc bồi dưỡng học sinh được thực hiện theo phương châm thầy chọn trò, trò chọn thầy đã tạo nên sức bật lớn về kết quả nên kết quả số học sinh giỏi năm học sau luôn tăng so với năm học trước. Cụ thể, chỉ tính riêng trong năm học 2015- 2016, Nhà trường có gần 1.059 học sinh đạt hạnh kiểm khá và tốt ( bằng 100%); 98,7% học sinh đạt học lực khá và giỏi (trong đó có 717 học sinh đạt HSG cấp thành phố trở lên; đặc biệt, luôn dẫn đầu các trường THCS của cả tỉnh về số HSG cấp quốc tế, quốc gia và khu vực với 88 em trong năm học vừa qua), các đội tuyển của nhà trường luôn đại diện cho thành phố và tỉnh tham gia dự các kỳ thi mũi nhọn và thường xuyên đứng trong tốp dẫn đầu toàn quốc.
Có thể khẳng định, để có được những thành tích nổi bật như vậy là do THSC Văn Lang đã đặc biệt quan tâm, nâng cao trình độ, năng lực cho đội ngũ cán bộ, giáo viên. Trường hiện có 80 cán bộ, giáo viên và nhân viên; trong đó có 57 đảng viên (chiếm 71%). Đến nay, 100% giáo viên của nhà trường đều đạt trình độ trên chuẩn. Hàng năm, cán bộ, giáo viên của trường luôn tích cực tham gia bồi dưỡng và tự bồi dưỡng về trình độ chuyên môn nghiệp vụ, lý luận chính trị và trình độ tin học. Ngoài ra, Nhà trường còn đặc biệt chú trọng công tác nghiên cứu khoa học. Chỉ tính trong năm học vừa qua, Trường có 2 đề tài nghiên cứu khoa học dự thi đạt giải nhất và nhì cấp thành phố và đã đạt giải 3 cấp tỉnh.
Không chỉ chú trọng công tác dạy và học, các tổ chức đàon thể của nhà trường như: Công đoàn, hội Chữ thập đỏ, đoàn thanh niên, đội thiếu niên.. luôn thực hiện tốt và phát huy vai trò của các tổ chức, phối kết hợp chặt chẽ trong các hoạt động, tạo hiệu quả cao trong các phong trào của nhà trường. Ngoài ra, Nhà trường còn tích cực tham gia các hoạt động ở địa phương như công tác từ thiện, nhân đạo, thực hiện chủ trương xã hội hóa giáo dục theo hướng nâng cao nhận thức và phương pháp giáo dục con cái trong phụ huynh học sinh trước bối cảnh kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Tăng cường giáo dục kỹ năng sống, tổ chức các sân chơi, các cuộc thi tạo ra niềm vui thích đến trường để rèn luyện, học tập cho học sinh và vinh dự trong năm học mới này, THCS Văn Lang được TW Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh chọn là đơn vị chỉ đạo điểm để phát động chủ đề công tác Đội và phong trào thiếu nhi của toàn quốc với chủ đề: “Thiếu nhi Việt Nam, vâng lời Bác dạy, làm nghìn việc tốt, mừng Đại hội Đoàn”.
Ghi nhận những nỗ lực của các thế hệ thầy trò nhà trường, trường THCS Văn Lang đã vinh dự được Đảng, Nhà nước trao tặng nhiều phần thưởng cao quý: Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ; Huân chương Lao động hạng Nhì; liên tục được công nhận Trường tiên tiến xuất sắc và được Bộ Giáo dục và Đào tạo, UBND tỉnh tặng Bằng khen. Chi bộ Đảng luôn đạt trong sạch vững mạnh đã được nhận cờ cơ sở vững mạnh 5 năm liên tục, Công đoàn được tặng bằng khen của LĐLĐ Thành phố, Đoàn Thanh niên được nhận cờ thi đua 5 năm liền xuất sắc của Trung ương Đoàn và Thành đoàn TNCS Hồ Chí Minh…
Cô Nguyễn Thị Hoa– Hiệu trưởng Trường THCS Văn Lang cho biết: “Trong những năm qua, được sự quan tâm của các cấp và ngành cấp trên cùng với sự tích cực nỗ lực phấn đấu của tập thể sư phạm nhà trường, sự đồng thuận của hội cha mẹ học sinh, sự cố gắng không ngừng của học sinh, chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường luôn ổn định và chuyển biến vững chắc.Trong thời gian tới, ngoài việc tập trung đổi mới công tác quản lý giáo dục, luôn sáng tạo chủ động hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Nhà trường sẽ tăng cường các giải pháp tích cực nhằm đổi mới phương pháp dạy học, đổi mới kiểm tra đánh giá để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, giáo dục mũi nhọn. Tăng cường ý thức tự học, tự bồi dưỡng nhằm nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, trình độ lý luận, trình độ ngoại ngữ, tin học cho đội ngũ CB-GV. Cũng như tập trung các điều kiện để phát hiện và bồi dưỡng học sinh giỏi, học sinh năng khiếu coi đó là vấn đề sống còn của nhà trường”.
Tin tưởng rằng, với những nỗ lực của mình, Trường THCS Văn Lang sẽ gặt hái nhiều hơn nữa những “quả ngọt” trong sự nghiệp “trồng người’, xứng đáng là đơn vị lá cờ đầu của giáo dục vùng đất Tổ.